Muzeum żywej historii

W grudniu 1942 roku powołano w Warszawie do życia Radę Pomocy Żydom, konspiracyjnie określaną nazwą Żegota. Organizacja powstała przy Delegaturze Rządu RP na Kraj. Była to jedyna na świecie organizacja, która miała charakter instytucji państwowej, a jej powstanie było odpowiedzią rządu polskiego oraz różnych instytucji społecznych na narastający w czasie okupacji terror wobec polskich Żydów. Żegota skupiała w swojej strukturze ludzi o różnorodnych poglądach politycznych, ale wszystkim im przyświecał jeden cel: ocalić od Zagłady jak najwięcej osób.

W ramach obchodów 77. rocznicy powstania Żegoty Muzeum Historii Żydów Polskich zorganizowało 4 grudnia spotkanie dla młodzieży z p. Katarzyną Meloch, jedną z ocalonych z Zagłady właśnie dzięki działalności Żegoty. Uczniowie klas trzecich – 3FA i 3FD – z naszej szkoły mieli możność uczestniczyć w tym spotkaniu. Punktem wyjścia wspomnień zaproszonego Gościa było zdjęcie z 1943 roku, zrobione w turkowickim klasztorze sióstr Służebniczek NMP, które ratowały żydowskie dzieci przed Zagładą. Jednym z dzieci na zdjęciu była p. Meloch. Ten okres życia Ocalonej był głównym wątkiem jej reminiscencji. Z tym tematem związane były również pytania od uczniów, które przewidziano na koniec spotkania. Możność zadawania przez młodych ludzi pytań Ocalonej wydaje się cenną inicjatywą, ponieważ młodzież miała namiastkę dialogu z żywą historią, namiastkę rozmowy z kimś, komu wbrew wszystkiemu udało się zachować życie, a sens tego ocalenia przekazać następnym pokoleniom.

Rozmowę młodzieży z p. Katarzyną Meloch miały ułatwić warsztaty przybliżające kontekst historyczny działalności Żegoty oraz sposób funkcjonowania tej instytucji. Ważnym elementem warsztatów była również „praca na wystawie stałej Muzeum POLIN – jak można przeczytać w zaproszeniu na spotkanie – gdzie uczniowie i uczennice poznają historię i odszukają obiekty stanowiące świadectwo działalności Żegoty”.

Bohaterka rozmowy na koniec spotkania z uczniami wpisała dedykację do naszej bibliotecznej książki Dzieci Holocaustu mówią…, której jest jedną z współredaktorek i w której znajduje się biogram p. Katarzyny Meloch, zapisany jej własną ręką.

Uroczystym i symboliczny zakończeniem j wyprawy młodzieży w bolesną przeszłość Gościa było wzięcie udziału w uroczystości złożenia kwiatów pod pomnikiem Rady Pomocy Żydom Żegota. Ten hołd młodego pokolenia jest świadectwem pamięci, że w Muzeum historia jest ciągle żywa.

Marcin Jurek